Khuyến cáo nhằm giảm thiểu nguy cơ sử dụng nhầm dung dịch glucose thay vì dung dịch natri clorid trong một số trường hợp truyền vào động mạch.
Chú ý việc sử dụng nhầm dung dịch chứa glucose xả thành dòng vào máu động mạch có thể gây ảnh hưởng đến các xét nghiệm mẫu máu và đặc biệt là kết quả đo đường huyết có thể tăng cao bất thường. Điều này có thể dẫn đến việc chỉ định sử dụng insulin không phù hợp và hạ đường huyết sau đó. Các nhân viên y tế, điều dưỡng thực hiện nên sử dụng dung dịch natri clorid đối với động mạch và túi truyền áp lực trong suốt để đảm bảo nhãn dung dịch có thể quan sát được trong mọi thời điểm.
Tổng quan về truyền dung dịch glucose vào máu động mạch
- Khi bệnh nhân cần theo dõi huyết áp liên tục, cần có một dung dịch xả thành dòng được sử dụng để duy trì sự lưu thông của máu động mạch. Việc lựa chọn dung dịch không phù hợp xả vào đường động mạch là một rủi ro đã được ghi nhận và có thể gây ra các biến cố bất lợi nghiêm trọng trên lâm sàng. Khi dung dịch xả vào động mạch có chứa glucose, các mẫu máu động mạch được lấy sau đó sẽ có hàm lượng glucose cao, dẫn đến việc phiên giải kết quả xét nghiệm không chính xác từ các mẫu máu này (hiện tượng giả tăng đường huyết). Điều này có thể dẫn đến việc chỉ định insulin không phù hợp và có nguy cơ gây hạ đường huyết và tử vong cho bệnh nhân.
- Loại bỏ thể tích dung dịch chết (thể tích dung dịch còn lại) trong động mạch sau khi xả không hoàn toàn có khả năng ngăn chặn phơi nhiễm glucose vào các mẫu máu. Khi lấy máu từ những bệnh nhân nhận dung dịch glucose 5%, thể tích dung dịch đã loại bỏ gấp 5 lần thể tích dung dịch chết cũng không ngăn chặn phơi nhiễm glucose vào các mẫu máu đáng kể về mặt lâm sàng (kết quả từ một nghiên cứu so sánh hiệu suất ba đầu dò của hệ thống máu động mạch và dung dịch xả).
- Cơ quan về an toàn người bệnh quốc gia đã đưa ra phản hồi nhằm làm nhấn mạnh về rủi ro này vào năm 2008. MHRA sau đó đã tiến hành đánh giá các nguy cơ liên quan đến việc sử dụng dung dịch rửa (xả thành dòng) không phù hợp và công bố cập nhật về an toàn thuốc vào tháng 7/2012 (tái bản năm 2014)
- Gần đây, chi nhánh điều tra an toàn y tế (HSIB) đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng dung dịch phù hợp (báo cáo được công bố vào năm 2022). Các nhân viên y tế cần đặc biệt chú ý việc sử dụng túi truyền áp lực có nhãn rõ ràng, dễ nhận biết có thể là biện pháp giúp giảm thiểu nguy cơ sử dụng dung dịch không phù hợp.
Lời khuyên cho nhân viên y tế
- Không sử dụng dung dịch glucose trong theo dõi huyết áp liên tục qua đường động mạch
- Chỉ nên sử dụng dung dịch nước muối sinh lý (natri clorid 0,9%) làm dung dịch rửa cho đường động mạch nhằm giảm thiểu nguy cơ phiên giải sai kết quả đo đường huyết dẫn đến sử dụng insulin không phù hợp
- Sử dụng túi truyền áp lực trong suốt có nhãn rõ ràng dễ nhận biết
- Báo cáo các phản ứng có hại của thuốc nghi ngờ liên quan đến dung dịch glucose
- Báo cáo sai sót liên quan đến sử dụng thuốc gây ảnh hưởng cho bệnh nhân.
Ds. Nguyễn Văn Đôn- Khoa Dược